ในระบบป้องกันอัคคีภัยของอาคารต่าง ๆ นอกจากอุปกรณ์ตรวจจับและท่อส่งน้ำดับเพลิงแล้ว ระบบปั๊มดับเพลิง (Fire Pump System) ถือเป็นองค์ประกอบที่สำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน “หัวใจ” ที่คอยฉีดเลือดหล่อเลี้ยงร่างกาย ระบบปั๊มดับเพลิงมีหน้าที่หลักในการ เพิ่มแรงดันและส่งน้ำดับเพลิง จากแหล่งเก็บน้ำไปยังหัวกระจายน้ำดับเพลิง (Sprinkler) หรือสายดับเพลิง (Fire Hose) ได้อย่างมีประสิทธิภาพและเพียงพอต่อการควบคุมและดับเพลิงเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉินขึ้น
ทำไมระบบปั๊มดับเพลิงถึงสำคัญ?
แม้ว่าอาคารจะมีถังเก็บน้ำดับเพลิงขนาดใหญ่ แต่หากไม่มีแรงดันน้ำที่เพียงพอ น้ำก็ไม่สามารถถูกส่งไปยังจุดที่ต้องการดับเพลิงได้อย่างทั่วถึง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในอาคารสูง หรืออาคารที่มีพื้นที่กว้างขวางมาก ๆ ระบบปั๊มดับเพลิงจึงเข้ามาเติมเต็มช่องว่างนี้ ทำให้มั่นใจได้ว่าน้ำจะถูกส่งไปถึงทุกจุดที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดเพลิงไหม้ได้อย่างรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ
องค์ประกอบหลักของระบบปั๊มดับเพลิง
ระบบปั๊มดับเพลิงไม่ได้มีแค่ตัวปั๊มเพียงอย่างเดียว แต่ยังประกอบด้วยส่วนสำคัญหลายอย่างที่ทำงานร่วมกัน:
1. เครื่องสูบน้ำดับเพลิงหลัก (Main Fire Pump)
คือปั๊มตัวหลักที่ทำหน้าที่ส่งน้ำดับเพลิงด้วยแรงดันและอัตราการไหลที่สูงตามที่ออกแบบไว้
- ประเภทปั๊ม: มีหลายชนิด เช่น End Suction, Split Case, Vertical Turbine ขึ้นอยู่กับการออกแบบและขนาดของระบบ
- แหล่งพลังงาน: โดยทั่วไปจะมี 2 ชนิดหลัก:
- ปั๊มไฟฟ้า (Electric Fire Pump): ใช้พลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อน ซึ่งต้องมีระบบไฟฟ้าสำรองฉุกเฉิน (เช่น เครื่องกำเนิดไฟฟ้า) เพื่อให้มั่นใจว่าปั๊มจะทำงานได้แม้ไฟดับ
- ปั๊มเครื่องยนต์ดีเซล (Diesel Fire Pump): ใช้เครื่องยนต์ดีเซลในการขับเคลื่อน เหมาะสำหรับกรณีที่ไฟฟ้าดับ หรือต้องการความมั่นใจในการทำงานสูงสุด
2. เครื่องสูบน้ำรักษาแรงดัน (Jockey Pump)
เป็นปั๊มขนาดเล็กกว่าปั๊มหลัก ทำหน้าที่ รักษาแรงดันน้ำ ในระบบท่อดับเพลิงให้อยู่ในระดับที่กำหนดตลอดเวลา
- การทำงาน: เมื่อมีแรงดันน้ำลดลงเล็กน้อย (เช่น มีน้ำรั่วซึม หรือการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิ) Jockey Pump จะทำงานเพื่อเติมน้ำและดันแรงดันกลับขึ้นไป โดยที่ปั๊มหลักยังไม่จำเป็นต้องทำงาน ซึ่งช่วยลดการสึกหรอและยืดอายุการใช้งานของปั๊มหลัก
3. ตู้ควบคุมระบบปั๊มดับเพลิง (Fire Pump Controller)
เป็น “สมอง” ของระบบปั๊มดับเพลิง
- หน้าที่: ควบคุมการทำงานของปั๊มหลักและ Jockey Pump ให้เป็นไปตามแรงดันที่ตั้งไว้ รวมถึงแสดงสถานะการทำงาน แจ้งเตือนข้อผิดพลาด และบันทึกข้อมูลการทำงาน
- มาตรฐาน: ต้องเป็นตู้ควบคุมที่ออกแบบมาโดยเฉพาะสำหรับระบบดับเพลิงและผ่านมาตรฐานที่เกี่ยวข้อง เช่น NFPA 20
4. ถังอัดแรงดัน (Pressure Tank)
บางระบบอาจมีถังอัดแรงดันเพื่อช่วยรักษาแรงดันน้ำในระบบให้คงที่ และลดการทำงานบ่อยครั้งของ Jockey Pump
5. เกจวัดแรงดันและสวิตช์แรงดัน (Pressure Gauges & Pressure Switches)
- เกจวัดแรงดัน: แสดงค่าแรงดันน้ำในระบบ เพื่อให้สามารถตรวจสอบได้
- สวิตช์แรงดัน: ทำหน้าที่ตรวจจับการเปลี่ยนแปลงของแรงดันน้ำ และส่งสัญญาณให้ปั๊มแต่ละตัวเริ่มหรือหยุดทำงานตามที่ตั้งค่าไว้
6. วาล์วควบคุมและอุปกรณ์ประกอบ (Valves & Accessories)
ประกอบด้วยวาล์วต่าง ๆ ที่ใช้ในการควบคุมทิศทางการไหลของน้ำ, ทดสอบระบบ, และอุปกรณ์อื่น ๆ เช่น ข้อต่อยืดหยุ่น (Flexible Connectors) เพื่อป้องกันการสั่นสะเทือน
การทำงานของระบบปั๊มดับเพลิง
- แรงดันปกติ: Jockey Pump จะทำงานเป็นครั้งคราวเพื่อรักษาแรงดันน้ำในระบบท่อดับเพลิงให้อยู่ในระดับปกติ
- เกิดเหตุเพลิงไหม้:
- เมื่อมีหัวกระจายน้ำดับเพลิง (Sprinkler Head) ทำงาน หรือมีการเปิดวาล์วสายดับเพลิง แรงดันน้ำในระบบจะลดลงอย่างรวดเร็ว
- สวิตช์แรงดันจะตรวจจับการลดลงของแรงดันนี้และส่งสัญญาณไปยังตู้ควบคุม
- ตู้ควบคุมจะสั่งให้ ปั๊มดับเพลิงหลัก เริ่มทำงานโดยอัตโนมัติ เพื่อสูบฉีดน้ำด้วยแรงดันสูงไปยังจุดเกิดเหตุ
- การหยุดทำงาน: ปั๊มหลักจะยังคงทำงานต่อไปจนกว่าจะถูกหยุดด้วยมือ (Manual Shut-off) โดยเจ้าหน้าที่ที่ดูแลระบบ หรือจนกว่าแรงดันในระบบจะกลับมาปกติ และได้รับการตรวจสอบว่าเหตุการณ์สงบลงแล้ว
การบำรุงรักษา: สิ่งสำคัญที่ไม่ควรมองข้าม
ระบบปั๊มดับเพลิงเป็นระบบที่ต้องพร้อมใช้งานตลอดเวลา การบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอจึงเป็นสิ่งสำคัญที่สุด:
- การทดสอบประจำสัปดาห์/รายเดือน: ตรวจสอบการทำงานของปั๊ม, แรงดัน, ระดับน้ำมันเชื้อเพลิง (สำหรับปั๊มดีเซล) และแบตเตอรี่สตาร์ท
- การทดสอบประจำปี: การทดสอบการไหลของน้ำ (Flow Test) เพื่อให้แน่ใจว่าปั๊มยังสามารถส่งน้ำได้ตามอัตราและแรงดันที่ออกแบบไว้
- การบำรุงรักษาโดยผู้เชี่ยวชาญ: ควรให้ผู้เชี่ยวชาญที่มีความรู้ความชำนาญเข้ามาตรวจสอบและบำรุงรักษาตามแผนที่กำหนด
ระบบปั๊มดับเพลิงคือหัวใจสำคัญของระบบป้องกันอัคคีภัยที่เชื่อถือได้ การออกแบบที่ถูกต้อง การติดตั้งที่ได้มาตรฐาน และการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้มั่นใจได้ว่าเมื่อเกิดเหตุเพลิงไหม้ขึ้นจริง ระบบจะสามารถทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ เพื่อปกป้องชีวิตและทรัพย์สินอันมีค่าของเราได้อย่างทันท่วงทีครับ
บริการงานระบบไฟฟ้า ไฟบ้าน ไฟอาคาร ไฟสำนักงาน ไฟฟ้าโรงงาน #ช่างไฟดอทคอม
แจ้งปัญหาหรือปรึกษาเกี่ยวกับระบบไฟฟ้า ฟรี!!!
HOTLINE-061-417-5732
https://www.facebook.com/changfidotcom
Line: @changfi
ขั้นตอนการใช้บริการ
แอดไลน์ > แจ้งปัญหา > รอราคา > ตกลงราคา > รับบริการ
