ทำความเข้าใจเรื่องการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า: AC และมาตรฐาน CCS1
การเปลี่ยนผ่านสู่ยุคยานยนต์ไฟฟ้า (EV) ทำให้เราต้องเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ๆ หนึ่งในนั้นคือระบบการชาร์จ ซึ่งมีหลากหลายมาตรฐานและประเภท หนึ่งในคำที่มักได้ยินคือ “CCS1” โดยเฉพาะเมื่อพูดถึงการชาร์จแบบ AC บทความนี้จะอธิบายว่าการชาร์จ AC คืออะไร และเกี่ยวข้องกับมาตรฐานหัวชาร์จ CCS1 อย่างไร
การชาร์จ AC คืออะไร?
AC (Alternating Current) หรือ ไฟฟ้ากระแสสลับ คือรูปแบบไฟฟ้าที่เราใช้กันทั่วไปตามบ้านเรือนและอาคารต่างๆ การชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าแบบ AC จึงเป็นการนำไฟฟ้ากระแสสลับจากแหล่งจ่ายไฟ (เช่น ปลั๊กไฟบ้าน หรือสถานีชาร์จสาธารณะแบบ AC) เข้าสู่ตัวรถ EV
- On-Board Charger (OBC): รถยนต์ไฟฟ้าทุกคันจะมีอุปกรณ์ที่เรียกว่า On-Board Charger ติดตั้งอยู่ภายใน ทำหน้าที่แปลงไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) จากภายนอกให้เป็นไฟฟ้ากระแสตรง (DC) เพื่อนำไปเก็บในแบตเตอรี่
- ระดับการชาร์จ AC:
- Level 1: การชาร์จที่ช้าที่สุด โดยใช้ปลั๊กไฟบ้านทั่วไป (120V ในอเมริกาเหนือ หรือ 230V ในไทย/ยุโรป) ให้กำลังไฟน้อย เหมาะสำหรับการชาร์จข้ามคืนที่บ้าน
- Level 2: การชาร์จที่เร็วขึ้น ใช้ไฟฟ้า 240V (หรือ 208V) ต้องติดตั้งเครื่องชาร์จเฉพาะ (Wallbox) หรือใช้สถานีชาร์จสาธารณะแบบ AC กำลังไฟสูงกว่า Level 1 อย่างมีนัยสำคัญ เหมาะสำหรับการชาร์จที่บ้าน ที่ทำงาน หรือตามสถานที่สาธารณะ
มาตรฐานหัวชาร์จ CCS1 คืออะไร?
CCS ย่อมาจาก “Combined Charging System” หรือ ระบบชาร์จแบบผสม เป็นมาตรฐานหัวชาร์จที่ออกแบบมาให้รองรับการชาร์จทั้งแบบ AC และ DC (Direct Current – ไฟฟ้ากระแสตรง หรือที่เรียกว่า Fast Charging/DC Fast Charging) ได้ในหัวชาร์จและเต้ารับเดียวกัน
- CCS Type 1 (CCS1): เป็นมาตรฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายใน อเมริกาเหนือ
- CCS Type 2 (CCS2): เป็นมาตรฐานที่ใช้กันอย่างแพร่หลายใน ยุโรป, ออสเตรเลีย, และประเทศไทย
ความสัมพันธ์ระหว่าง AC Charging และ CCS1
หัวใจสำคัญคือ CCS1 ได้รวมเอามาตรฐานหัวชาร์จ AC Type 1 (หรือที่รู้จักในชื่อ J1772) เข้าไว้เป็นส่วนหนึ่งของตัวเชื่อมต่อ
- โครงสร้างหัวชาร์จ/เต้ารับ CCS1:
- ส่วนบน: เป็นหัวต่อ/เต้ารับแบบ Type 1 (J1772) ซึ่งใช้สำหรับการชาร์จ AC (ทั้ง Level 1 และ Level 2) รวมถึงใช้ในการสื่อสารระหว่างรถกับเครื่องชาร์จ
- ส่วนล่าง: เป็นพินขนาดใหญ่ 2 พิน ใช้สำหรับรองรับการชาร์จแบบ DC Fast Charging
- การทำงาน:
- เมื่อชาร์จ AC: จะใช้เฉพาะหัวชาร์จ Type 1 (J1772) เสียบเข้าที่ ส่วนบน ของเต้ารับ CCS1 บนตัวรถ ไฟฟ้า AC จะไหลผ่านส่วนนี้เข้าสู่ On-Board Charger เพื่อแปลงเป็น DC ต่อไป
- เมื่อชาร์จ DC: จะใช้หัวชาร์จ CCS1 แบบเต็ม (มีทั้งส่วนบนและส่วนล่าง) เสียบเข้าที่เต้ารับ CCS1 บนตัวรถ ไฟฟ้า DC จะไหลผ่านพิน ส่วนล่าง โดยตรงเข้าสู่แบตเตอรี่ (บายพาส On-Board Charger) ทำให้ชาร์จได้เร็วกว่ามาก
ดังนั้น เมื่อพูดถึง “EV AC CCS1” จึงหมายถึง:
การชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าด้วยไฟฟ้ากระแสสลับ (AC) ผ่านทางเต้ารับมาตรฐาน CCS1 ซึ่งในทางปฏิบัติแล้ว ส่วนที่ทำหน้าที่รับไฟ AC ของ CCS1 ก็คือมาตรฐาน Type 1 (J1772) นั่นเอง รถยนต์ที่ใช้เต้ารับ CCS1 จึงสามารถรับการชาร์จ AC ผ่านหัวชาร์จ Type 1 (J1772) ได้โดยตรง
CCS1 ในบริบทของประเทศไทย
ประเทศไทยได้กำหนดมาตรฐานการชาร์จหลักเป็น:
- AC Charging: Type 2
- DC Fast Charging: CCS Type 2 (CCS2)
ดังนั้น รถยนต์ไฟฟ้าที่จำหน่ายอย่างเป็นทางการในประเทศไทยส่วนใหญ่จะใช้เต้ารับ Type 2 หรือ CCS2 ไม่ใช่ CCS1 อย่างไรก็ตาม อาจมีรถยนต์นำเข้าบางรุ่นจากอเมริกาเหนือที่ใช้มาตรฐาน CCS1 ซึ่งผู้ใช้จะต้องหาอะแดปเตอร์หรือสถานีชาร์จที่รองรับมาตรฐานนี้โดยเฉพาะ
สรุป
การชาร์จ AC เป็นการชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าด้วยไฟฟ้ากระแสสลับ ซึ่งอาศัย On-Board Charger ในรถแปลงไฟ ส่วน CCS1 เป็นมาตรฐานหัวชาร์จและเต้ารับแบบผสมที่นิยมในอเมริกาเหนือ โดยรวมเอาการชาร์จ AC (ผ่านส่วนที่เป็น Type 1/J1772) และการชาร์จ DC ไว้ด้วยกัน แม้ CCS1 จะไม่ใช่มาตรฐานหลักในไทย แต่การทำความเข้าใจหลักการทำงานและความแตกต่างระหว่างมาตรฐานต่างๆ จะช่วยให้ผู้ใช้รถยนต์ไฟฟ้าสามารถเลือกใช้งานและวางแผนการชาร์จได้อย่างเหมาะสม
#ช่างไฟดอทคอม บริการงานซ่อมบำรุงระบบไฟฟ้า ไฟฟ้ากำลัง งานออกแบบติดตั้ง ครบจบ
ขั้นตอนการใช้บริการ
แอดไลน์ > แจ้งปัญหา > รอราคา > ตกลงราคา > รับบริการ
